Question
Download Solution PDFभारतात, जनगणनेसंदर्भात, NPR चे पूर्ण रूप काय आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर राष्ट्रीय लोकसंख्या नोंदवही (नेशनल पॉप्युलेशन रजिस्टर) आहे.Key Points
- NPR म्हणजे राष्ट्रीय लोकसंख्या नोंदवही (नेशनल पॉप्युलेशन रजिस्टर) होय.
- हा भारत सरकारद्वारे राखला जाणारा एक डेटाबेस आहे, ज्यामध्ये देशातील प्रत्येक नागरिकाचे लोकसंख्याशास्त्रीय आणि बायोमेट्रिक तपशील असतात.
- NPR द्वारे गोळा केलेली आकडेवारी, विविध सरकारी योजना आणि कार्यक्रमांसाठी वापरली जाते. जसे की आधार कार्ड, मतदार ओळखपत्र आणि पारपत्र (पासपोर्ट) जारी करणे.
- आकडेवारीची अचूकता सुनिश्चित करण्यासाठी आणि 18 वर्षे पूर्ण झालेल्या नवीन नागरिकांचा समावेश करण्यासाठी NPR वेळोवेळी अद्ययावत केले जाते.
Additional Information
- NPR ही देशातील सर्व सामान्य नागरिकांची नोंद आहे.
- भारतातील प्रत्येक सामान्य नागरिकाने NPR मध्ये नोंदणी करणे अनिवार्य आहे.
- NPR मध्ये, भारतीय नागरिक आणि परदेशी नागरिकांचा समावेश होतो.
- NPR चा प्राथमिक उद्देश देशातील प्रत्येक सामान्य रहिवाशाचा सर्वसमावेशक डेटाबेस तयार करणे हा आहे.
- NPR स्थानिक (गाव/उप-शहर), उप-जिल्हा, जिल्हा, राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरांसह विविध स्तरांवर तयार केला जातो. हे नागरिकत्व अधिनियम, 1955 आणि नागरिकत्व (नागरिक नोंदणी आणि राष्ट्रीय ओळखपत्र जारी करणे) नियम, 2003 च्या तरतुदींनुसार केले जाते.
- भारत सरकारने 2010 मध्ये, सर्वप्रथम राष्ट्रीय लोकसंख्या नोंदवहीतील आकडेवारी गोळा केली होती. ज्याची दर 10 वर्षांनी पुनरावृत्ती होते.
- देशातील प्रत्येक सामान्य नागरिकाचा सर्वसमावेशक ओळख डेटाबेस तयार करणे हा यामागचा उद्देश आहे. या डेटाबेसमध्ये लोकसंख्याशास्त्रीय आणि बायोमेट्रिक असे दोन्ही तपशील असतील.
- सरकारने स्पष्ट केले आहे की, NPR साठी कोणत्याही कागदपत्रांची आवश्यकता नाही, कारण लोकसंख्या नोंदवहीमध्ये माहिती नोंद करण्यासाठी केवळ स्वयं-घोषणा पुरेशी असेल.
Last updated on Jul 8, 2025
-> The Staff Selection Commission released the SSC GD 2025 Answer Key on 26th June 2025 on the official website.
-> The SSC GD Notification 2026 will be released in October 2025 and the exam will be scheduled in the month of January and February 2026.
-> Now the total number of vacancy is 53,690. Previously, SSC GD 2025 Notification was released for 39481 Vacancies.
-> The selection process includes CBT, PET/PST, Medical Examination, and Document Verification.
-> The candidates who will be appearing for the 2026 cycle in the exam must attempt the SSC GD Constable Previous Year Papers. Also, attempt SSC GD Constable Mock Tests.