Question
Download Solution PDFखाली दोन विधाने दिलेली आहेत: एक प्रतिपादन A आणि दुसरे कारण R म्हणून चिन्हांकित केलेले आहे.
प्रतिपादन A: निगमक युक्तिवाद हे एकतर अवैध किंवा वैध असतात.
कारण R: एक वैध निगमक युक्तिवाद, ज्यामध्ये सर्व वास्तविक आधारविधाने देखील असतात, त्यांना "साधार" युक्तिवाद असे म्हणतात.
उपरोल्लिखित विधानांवरून, खाली दिलेल्या पर्यायांमधून सर्वात समुचित उत्तर निवडा.
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFA व R दोन्हीही योग्य आहेत आणि R हे A चे योग्य स्पष्टीकरण नाही हे योग्य उत्तर आहे.
Important Points
प्रतिपादन A: निगमक युक्तिवाद हे एकतर अवैध किंवा वैध असतात.
- एखाद्या भागातून निष्कर्षाचे तार्किकदृष्ट्या अनुसरण होत असेल, तर निगमक युक्तिवाद वैध ठरतो.
- एखाद्या भागातून निष्कर्षाचे तार्किकदृष्ट्या अनुसरण होत नसेल, तर निगमक युक्तिवाद अवैध ठरतो.
कारण R: एक वैध निगमक युक्तिवाद, ज्यामध्ये सर्व वास्तविक आधारविधाने देखील असतात, त्यांना "साधार" युक्तिवाद असे म्हणतात.
- तथापि, सदर विधान, निगमक युक्तिवाद हे का अवैध आहेत किंवा का वैध आहेत हे स्पष्ट करत नाही.
- साधार किंवा निराधार नसले तरीही, ते आपल्याच युक्तिवादाच्या संरचनेचे कार्य असते.
अशाप्रकारे, दिलेल्या पर्यायांपैकी A व R दोन्हीही योग्य आहेत आणि R हे A चे योग्य स्पष्टीकरण नाही हे योग्य उत्तर आहे.
Additional Information
निगमक युक्तिवाद:
- हा एक प्रकारचा तार्किक युक्तिवाद आहे, जो आपले निष्कर्ष आपल्या आधारविधानातून अपरिहार्यपणे दर्शविण्याचा प्रयत्न करतो.
- दुसऱ्या शब्दांत, जर एखादे आधारविधान हे वास्तविक असेल, तर निष्कर्ष देखील वास्तविक असायला हवे.
- संवाक्य हा निगमक युक्तिवादाचा एक सामान्य प्रकार आहे, जसे:
आधारविधान 1: सर्व मनुष्य नश्वर आहेत.
आधारविधान 2: सॉक्रेटिस हा एक मनुष्य आहे.
निष्कर्ष: म्हणून, सॉक्रेटिस हा नश्वर आहे.
सदर उदाहरणामध्ये, जर दोन्ही आधारविधाने ही वास्तविक असतील (आणि ते आहेत), तर निष्कर्ष देखील वास्तविक असणे आवश्यक आहे.
वैधता:
- जर निष्कर्ष आधारविधानांचे तार्किकदृष्ट्या अनुसरण करत असेल तर असा युक्तिवाद वैध ठरतो.
- येथे हे लक्षात घेणे महत्वाचे आहे की, वैधता, आधारविधाने किंवा निष्कर्ष प्रत्यक्षपणे वास्तविक किंवा आभासी आहेत की नाहीत याच्याशी संबंधित नसते, परंतु युक्तिवाद हे योग्य तार्किक स्वरूप धारण करतो की नाही याच्याशी संबंधित असते.
- आभासी आधारविधानांसह, जर आधारविधाने वास्तविक असतील आणि निष्कर्ष तार्किकदृष्ट्या अनुसरण करत असेल तर असा युक्तिवाद वैध ठरू शकतो.
साधारता:
- जर दोन्ही वैध असतील (आधारविधानांंवरून निष्कर्ष तार्किकदृष्ट्या अनुसरण करत असेल) आणि आधारविधाने वास्तविक असतील तर, निगमक युक्तिवाद हा साधार असतो.
- अशाप्रकारे, साधार युक्तिवाद हा निष्कर्षाच्या सत्यतेची हमी देतो.
- आपल्या प्रश्नातील कारण R मध्ये, तो साधार युक्तिवादाची व्याख्या योग्यरित्या स्पष्ट करतो.
- तथापि, प्रतिपादन A मध्ये म्हटल्याप्रमाणे, सदर विधान, निगमक युक्तिवाद हे का अवैध आहेत किंवा का वैध आहेत हे स्पष्ट करत नाही.
- निगमक युक्तिवादाची वैधता ही तो युक्तिवाद साधार आहे की नाही यावर आधारित नसून, त्याचा आधारविधानांवरून निष्कर्ष तार्किकदृष्ट्या अनुसरण करतो की नाही यावरून निर्धारित केली जाते.
Last updated on Jun 12, 2025
-> The UGC NET June 2025 exam will be conducted from 25th to 29th June 2025.
-> The UGC-NET exam takes place for 85 subjects, to determine the eligibility for 'Junior Research Fellowship’ and ‘Assistant Professor’ posts, as well as for PhD. admissions.
-> The exam is conducted bi-annually - in June and December cycles.
-> The exam comprises two papers - Paper I and Paper II. Paper I consists of 50 questions and Paper II consists of 100 questions.
-> The candidates who are preparing for the exam can check the UGC NET Previous Year Papers and UGC NET Test Series to boost their preparations.