पारिभाषिक शब्द MCQ Quiz in తెలుగు - Objective Question with Answer for पारिभाषिक शब्द - ముఫ్త్ [PDF] డౌన్‌లోడ్ కరెన్

Last updated on Apr 18, 2025

పొందండి पारिभाषिक शब्द సమాధానాలు మరియు వివరణాత్మక పరిష్కారాలతో బహుళ ఎంపిక ప్రశ్నలు (MCQ క్విజ్). వీటిని ఉచితంగా డౌన్‌లోడ్ చేసుకోండి पारिभाषिक शब्द MCQ క్విజ్ Pdf మరియు బ్యాంకింగ్, SSC, రైల్వే, UPSC, స్టేట్ PSC వంటి మీ రాబోయే పరీక్షల కోసం సిద్ధం చేయండి.

Latest पारिभाषिक शब्द MCQ Objective Questions

Top पारिभाषिक शब्द MCQ Objective Questions

पारिभाषिक शब्द Question 1:

'Stenotypist' का हिंदी पारिभाषिक शब्द है:

  1. आशुलिपिक
  2. आशुअनुवादक
  3. आशुलेखक
  4. आशुटंकक

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : आशुटंकक

पारिभाषिक शब्द Question 1 Detailed Solution

'Stenotypist' का हिंदी पारिभाषिक शब्द है - 'आशुटंकक'

Key Points

  • Stenographer - आशुलिपिक, आशुलेखक
  • Translator - अनुवादक

Additional Informationकुछ अंग्रेजी से हिंदी शब्द:-

  • Abandonment - परित्याग
  • Debenture - उधार पत्र
  • Magnificent - तेजस्वी 
  • Ultimatum - अंतिम चेतावनी
  • Valedictory - आशीर्वादात्मक
  • Qualification - योग्यता

पारिभाषिक शब्द Question 2:

‘आदेश’ शब्द का अंग्रेजी ‍पारिभाषिक शब्द होगा –

  1. Guide
  2. Notification
  3. Order
  4. Statement

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : Order

पारिभाषिक शब्द Question 2 Detailed Solution

  • आदेश’ शब्द का अंग्रेजी रूपांतरण Order होगा, अतः सही विकल्प 3 Order होगा। अन्य विकल्प असंगत हैं।

quesImage303

  • आदेश के पर्यायवाची-निर्देश, आज्ञा, हुक्म हैं।

अन्य विकल्प:

अंग्रेजी शब्द

हिंदी शब्द

Guide

मार्गदर्शक

Notification

अधिसूचना

Statement

बयान

quesImage5723

  • ज्ञान की किसी विशेष विधा (कार्य क्षेत्र) में प्रयोग किये जाने वाले शब्दों की उनकी परिभाषा सहित सूची पारिभाषिक शब्दावली या पारिभाषिक शब्दकोश कहलाती है।
पारिभाषिक शब्दों का प्रयोग जटिल विचारों की अभिव्यक्ति को सुचारु बनाता है।

पारिभाषिक शब्द Question 3:

'SUBORDINATE' का हिन्दी पारिभाषिक शब्द है

  1. विनीत
  2. सहायक
  3. वरिष्ठ श्रेणी
  4. अधीनस्थ

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : अधीनस्थ

पारिभाषिक शब्द Question 3 Detailed Solution

'SUBORDINATE' का हिन्दी पारिभाषिक शब्द है- 'अधीनस्थ'।

किसी के अधीन रहनेवालाअधीनस्थ

Key Pointsअन्य विकल्प के अंग्रेजी अनुवाद

  1. विनीत= Respectful and courteous
  2. सहायक= Assistant and subsidiary
  3. वरिष्ठ श्रेणी= senior class.

Additional Informationअन्य हिंदी पारिभाषिक शब्द

Word (शब्द) Meaning (अर्थ)
Aspiring स्वागताकांक्षी
Sterilization निर्जर्मीकरण
Disinfection रोगाणुनाशन
Junior कनिष्ठ
Aspirant आकांक्षी
Aspiring स्वागताकांक्षी
Well wisher शुभचिंतक
Adversity प्रतिकूलता
Influenced अभिभावित

पारिभाषिक शब्द Question 4:

निम्न में से 'Endorse' का हिंदी समानार्थी शब्द है-

  1. नामांकन
  2. पंजीयन
  3. पृष्ठांकन
  4. संस्थापन

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : पृष्ठांकन

पारिभाषिक शब्द Question 4 Detailed Solution

सही उत्तर पृष्ठांकन है 

Key Points

  • नामांकन- Enrollment
  • पंजीयन- Registration
  • पृष्ठांकन- Endorse
  • संस्थापन- Establishment

 पारिभाषिक शब्द​ परिभाषा

उदाहरण

पारिभाषिक शब्द ऐसे शब्दों को कहते हैं जो सामान्य व्यवहार की भाषा के शब्द न होकर भौतिकी, रसायन, प्राणिविज्ञान, दर्शन, गणित, इंजीनियरी, विधि, वाणिज्य, अर्थशास्त्र, मनोविज्ञान, भूगोल आदि ज्ञान-विज्ञान के विभिन्न क्षेत्रों के विशिष्ट शब्द होते हैं और जिनकी अर्थ सीमा सुनिश्चित और परिभाषित होती है।

Juvenile Court = किशोर न्यायालय

पारिभाषिक शब्द Question 5:

किस विकल्प में सुसंगत पारिभाषिक शब्द नहीं है?

  1. Transport = आयात-निर्यात
  2. Retrospective = भूतलक्ष्मी 
  3. Legible = सुपाठ्य 
  4. Act = अधिनियम

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : Transport = आयात-निर्यात

पारिभाषिक शब्द Question 5 Detailed Solution

इसका सही उत्तर 'Transport = आयात-निर्यात​' है।

Key Points

  • Transport का सही अर्थ यातायात है।

Additional Information

 पारिभाषिक शब्द​ परिभाषा

उदाहरण

पारिभाषिक शब्द ऐसे शब्दों को कहते हैं जो सामान्य व्यवहार की भाषा के शब्द न होकर भौतिकी, रसायन, प्राणिविज्ञान, दर्शन, गणित, इंजीनियरी, विधि, वाणिज्य, अर्थशास्त्र, मनोविज्ञान, भूगोल आदि ज्ञान-विज्ञान के विभिन्न क्षेत्रों के विशिष्ट शब्द होते हैं और जिनकी अर्थ सीमा सुनिश्चित और परिभाषित होती है।

Juvenile Court = किशोर न्यायालय

पारिभाषिक शब्द Question 6:

पारिभाषिक शब्द कितने प्रकार के होते हैं?

  1. एक
  2. दो
  3. तीन
  4. चार

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : तीन

पारिभाषिक शब्द Question 6 Detailed Solution

Solution: इसका सही उत्तर विकल्प 3 है। अन्य विकल्प सही उत्तर नहीं हैं।

quesImage5501

  • किसी भी भाषा में तीन प्रकार के शब्द हो सकते हैं-

  • सामान्य शब्द- जो शब्द एक निश्चित अर्थ में प्रयुक्त नहीं होते वह सामान्य शब्द होते हैं, इनका संग्रहण सामान्य शब्दावली में होता है।

जैसे- सामान्य अर्थ में ‘स्पीकर’ अर्थात वक्ता।

  • अर्द्धपारिभाषिक शब्द- इस प्रकार की शब्दावली में ऐसे शब्दों को संग्रहीत किया जाता है जो कभी सामान्य तथा कभी पारिभाषिक रूप में भी प्रयुक्त किए जाते हैं।

जैसे- अर्द्ध-तकनीकी अर्थ में ‘लाउड-स्पीकर’

  • पारिभाषिक शब्द- जो शब्द किसी विशेष ज्ञान के क्षेत्र में एक निश्चित अर्थ में प्रयुक्त किए जाते हैं, वे पारिभाषिक शब्द होते हैं। इनका संग्रहण पारिभाषिक शब्दावली में किया जाता है। जैसे- गणित या विज्ञान के अध्ययन के लिए प्रयुक्त शब्दों एवं उनकी पारिभाषिक शब्दों के लिए गणित की पारिभाषिक शब्दावली और विज्ञान के शब्दों के लिए विज्ञान की शाखाओं (भौतिक, रसायन एवं जीव विज्ञान) के अनुरूप पारिभाषिक शब्दावली के प्रयोग किया जाता है।

जैसे- पारिभाषिक रूप में ‘लोकसभा स्पीकर’ आदि।

quesImage5502

  • पारिभाषिक शब्द किसी विशेष क्षेत्र (कला या विज्ञान) से संबन्धित होते हैं।
  • पारिभाषिक शब्द का एक विशिष्ट अर्थ होता है।
  • पारिभाषिक शब्दों की एक निश्चित सीमा निर्धारित की जाती है।
  • पारिभाषिक शब्दों का अर्थ सुनिश्चित होता है।
  • विभिन्न क्षेत्रों में प्रयुक्त पारिभाषिक शब्द एक निश्चित अर्थ में परिभाषित होते हैं, किसी अन्य अर्थ में इनका प्रयोग नहीं किया जा सकता। 

पारिभाषिक शब्द Question 7:

'Administrative control (एड्मिनिस्ट्रेटिव कंट्रोल)' का हिंदी पर्याय कौन-सा है?

  1. प्रशासनिक नियंत्रण
  2. प्रशासनिक कार्रवाई 
  3. प्रशासनिक योग्यता 
  4. प्रशासनिक सुविधा 

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : प्रशासनिक नियंत्रण

पारिभाषिक शब्द Question 7 Detailed Solution

सही उत्तर है - ‘प्रशासनिक नियंत्रण’।

  • ‘Administrative control (एड्मिनिस्ट्रेटिव कंट्रोल)’ का हिंदी पर्याय शब्द ‘प्रशासनिक नियंत्रण’ होगा।

Key Points​अन्य विकल्प:

  • Administrative action (एड्मिनिस्ट्रेटिव ऐक्‌श्‌न्‌)’ का हिंदी पर्याय शब्द ‘प्रशासनिक कार्रवाई’ होगा।
  • Administrative skills (एड्मिनिस्ट्रेटिव स्किलस)’ का हिंदी पर्याय शब्द ‘प्रशासनिक योग्यता’ होगा।
  • Administrative facility (एड्मिनिस्ट्रेटिव फ़सिलिटी)’ का हिंदी पर्याय शब्द ‘प्रशासनिक सुविधा’ होगा।

Additional Informationअन्य उदाहरण:-

  • ‘lateral(लैटरल्‌)’ का हिंदी शब्द पार्श्व होगा।
  • ‘adjudication(अडजुडिकेशन)’ का हिंदी शब्द न्यायनिर्णयन होगा।
  • ‘Adjustment(एडजस्टमेंट)’ का हिंदी शब्द समायोजन होगा।

पारिभाषिक शब्द Question 8:

'Violation' का हिंदी पारिभाषिक शब्द है:

  1. बैंगनी रंग
  2. अहिंसा
  3. प्रतिहिंसा
  4. अतिक्रमण

Answer (Detailed Solution Below)

Option 4 : अतिक्रमण

पारिभाषिक शब्द Question 8 Detailed Solution

सही उत्तर 'अतिक्रमण' है। 

Key Points

  •  'Violation' का हिन्दी पारिभाषिक शब्द 'अतिक्रमण' है। 

अन्य विकल्प: 

  • बैंगनी रंग - Purple color
  • अहिंसा - Non-violence
  • प्रतिहिंसा - Reprisal

Additional Information

  • पारिभाषिक शब्द ऐसे शब्दों को कहते हैं जो सामान्य व्यवहार की भाषा के शब्द न होकर भौतिकी, रसायन, प्राणिविज्ञान, दर्शन, गणित, इंजीनियरी, विधि, वाणिज्य, अर्थशास्त्र, मनोविज्ञान, भूगोल आदि ज्ञान-विज्ञान के विभिन्न क्षेत्रों के विशिष्ट शब्द होते हैं और जिनकी अर्थ सीमा सुनिश्चित और परिभाषित होती है।

पारिभाषिक शब्द Question 9:

'Amendment' के लिए सही पारिभाषिक शब्द है -

  1. सहमति
  2. अनुमोदन
  3. संशोधन
  4. परिवर्तन

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : संशोधन

पारिभाषिक शब्द Question 9 Detailed Solution

'Amendment' के लिए सही पारिभाषिक शब्द है - 'संशोधन'

Key Pointsअन्य विकल्प के अंग्रेजी अनुवाद

  1. सहमति= Agreement
  2. अनुमोदन= Approval
  3. परिवर्तन= Change

Additional Informationकुछ महत्वपूर्ण शब्दार्थ-

Word (शब्द) Meaning (अर्थ)
 Communicate संवाद
Laborious  मेहनती
Spiritual धार्मिक
Committee  समिति
Threaten धमकाना
Neglect अवहेलना करना
Common सामान्य
Inspect निरिक्षण करना
Weigh तुलना

पारिभाषिक शब्द Question 10:

'Archive' का हिंदी पारिभाषिक शब्द है :

  1. अभिलेखागार 
  2. दक्षता 
  3. स्थापत्य 
  4. आदिम 

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : अभिलेखागार 

पारिभाषिक शब्द Question 10 Detailed Solution

Archive' का हिंदी पारिभाषिक शब्द "अभिलेखागार" है। 

Key Pointsअन्य विकल्प:

दक्षता efficiency
स्थापत्य architecture
आदिम primitive

Additional Informationपारिभाषिक शब्द:

पारिभाषिक शब्द उन्हे कहा जाता है जो सामान्य व्यवहार या बोलचाल की भाषा के शब्द न होकर ज्ञान के विभिन्न क्षेत्रों से जुडे होते हैं ।

जैसे समाजशास्त्र, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र,वनस्पति विज्ञान,जीवविज्ञान,दर्शन,मनोविज्ञान,अर्थशास्त्र,राजनितिशास्त्र,तर्कशास्त्र, गणित आदि।

पारिभाषिक शब्दावली: 
हिन्दी व्याकरण परिभाषित शब्दावली प्रशासन से संबंधित अंग्रेजी शब्दों के समकक्ष हिन्दी शब्दों के महत्वपूर्ण शब्दों का समावेश किया गया है 

जैसे - 

  • परित्याग - abandon
  • अभियोग - accuse
  • जमानत - bail
  • परिषद - council
  • पोषण - nutrition
  • अधिशेष -surplus
  • अंचल - zone
Get Free Access Now
Hot Links: teen patti fun teen patti real cash teen patti palace teen patti live